پرواز، آرزوی کهن

 دیرینه ترین آرزوی انسان که قدمت چند هزار ساله ای داشت، پرواز بود . آدمیزاد با نگاه کردن به آسمان، دچار برانگیختگی فکری می شد و ساعت ها با خودش کلنجار می‌رفت. در نهایت حسادت می کرد به تمام پرندگانی که فارغ از هرگونه قید و بند زمینی، در آسمانِ بیکران پرواز می‌کردند و دیدگان را مات و مبهوت خود می‌کردند. نگاه به آسمان؛ از ابتدا برای بشر، نوید بخش آزادی و رهایی بود. انسان، ساعت ها غرق تماشا و لذت بردن از پهنای آسمان می شد . هر چقدر که آسمانِ روز احساس رهایی و شادمانی را برای انسان به ارمغان می آوردن؛ نگاه به آسمان شب، فکر و خیال انسان را، سخت به خود مشغول می کرد . فکر اینکه در آن سوی جهان چه می گذرد، این سیارات و ستارگانی که نورشان چشم را قلقلک می دهند در چه فاصله ای از ما قرار گرفته اند و چه موجوداتی روی آنها زندگی می‌کنند. این افکار بی انتها فقط سردرگمی و آشوب ذهنی را برای انسان رقم می‌زد. بشرِ دیروز توانایی درک عظمت و بزرگی آسمان را به اندازه امروز نداشت؛ شاید در آینده نیز ما را به داشتن تفکر سطحی و مقطعی درباره علم آسمان و نجوم محکوم کنند. وقتی که خورشید طلوع می کرد، دیگر خبری از ستارگانی که در شب می درخشیدند نبود، انسان با دیدن پرندگان دوست داشت که مانند آنان پرواز کند و تجربه حضور در آسمان را با تمام وجود لمس کند. سرانجام از کودک خردسال تا قشر کهنسال، مجبور بودند که این رویای جذاب را از یاد ببرند، چرا که علم آن روز امکان تحقق این رویا را نداشت و از همه مهم تر، کسی برای تحقق این رویا تلاش چندانی نمی کرد. با سپری شدن زمان و گذشت دهه ها، ظرفیت های ذهنی و احساس نیاز به پرواز در انسان ها بیشتر می شد. روز به روز کنجکاوی انسان بیشتر می شد و بشر آن زمان بی نهایت علاقه مند به تجربه کردن پرواز بود. برادران رایت، معادله زمانه خود را بهم زدند. برادرانی که نام آن ها را حتماً شنیده اید‌،‌ بهتر است بگوییم برادران حماسه آفرین؛ برادرانی که تمام عمر خود را صرف معنا بخشیدن به رویای پرواز کردند. در سال 1867، حدود 157 سال پیش ویلبر رایت و در سال 1871، حدود 153 سال پیش اُرویل رایت چشم بر این دنیا گشودند. شاید برایتان جالب باشد که برادران رایت در سال 1892 فروشگاه دوچرخه رایت را در شهر دیتون افتتاح کردند و از آن جالب تر اینکه هیچ کدام از آن دو، در رشته های ریاضی و مهندسی تحصیل نکرده بودند. شایان ذکر است که سابقه تحصیل در کالج را نداشتند و هیچ گونه آموزش تخصصی و آکادمیک نیز ندیده بودند‌. برگ برنده آن دو برادر افسانه ای، نوآوری و تلاش حداکثری بود. آن ها به پرو بال دادن ذهن خود بسیار اهمیت می‌دادند و ذهنیت خلاق جزو شاخص ترین ویژگی های شخصیتی آن دو بود. در گام بعد چیزی که ذهن خلاق آنان را پر شور تر از قبل می‌کرد، تلاش برای وقوع پیوستنِ ایده هایشان بود که اراده سهمگین آنان را به رُخ می‌کشید. برادران رایت با بارها آزمون و خطا و ایده پردازی و تفکر نوین و تلاش شبانه روزی، سرانجام در سال 1903 موفق به ساخت اولین سازه نسبتا سنگین شدند که از یک موتور سبک بنزینی 4 سیلندر که 12 اسب بخار تولید می‌کرد پشتیبانی می کرد. برای سبک سازی از چوب نوئل سیتکایی ساخته شده بود با این حال سازه آن ها حدود 340 کیلو وزن داشت. شایان ذکر است که این هواپیما نهایتا قادر به پرواز با سرعت 50 کیلومتر بود. عجیب ترین قسمت ماجرا این است که برای تعیین خلبان اولین پرواز، شیر یا خط کردند و قرعه شانس به نام برادر بزرگتر، ویلبر رایت درآمد‌. در تاریخ 17 دسامبر 4 بار موفق به پرواز شدند. هم‌اکنون این هواپیما در موزه‌ی ملی هوافضای اسمیتسونین در شهر واشنگتن دی سی نگهداری می شود‌. اُرویل و ولیبر پس از ساختن این هواپیما با انگیزه و انرژی بیشتری به مسیر خود ادامه دادند، تلاش های بی وقفه آن دو در نهایت منجر به ساخت هواپیمای بعدی شد. در نهایت آنها توانستند برای نخستین بار در تاریخ ۲۰ دسامبر تقریباً ۵ دقیقه پرواز کرده و چرخش کامل 360 درجه انجام دهند که این پرواز نیز توسط ویلبر رایت انجام شد. در طی سال ۱۹۰۴ آنها با این هواپیمای نوپا در مجموع ۱۰۵ پرواز انجام دادند و قلب آسمان را شکافتند . حماسه آفریدن برادران رایت به همین دو هواپیما مختوم نشد و آن ها با تکیه بر ذهن خلاق و اراده سهمگین خود موفق شدند در سال 1905، سومین هواپیمای خود را طراحی کنند و جز به جز آن را پیاده سازی کنند. بر خلاف سری های قبلی، این بار نخستین پرواز را ٱرویل رایت در 23 جوئن 1905 انجام داد. این هواپیما نسبت به دو هواپیمای ساخته شده قبلی دارای موتور مجهز تری بود و با بهینه سازی بیشتر، بهره وری بالاتری نسبت به دو هواپیمای ساخته شده قبلی داشت.

برادران رایت، حصار ذهنی زمانه خود را شکستند و پا فراتر گذاشتند؛ برادرانی که با ابداع و نوآوری و تلاش بی وقفه، قله جدیدی از علم و دانش را فتح کردند که در زمانه خود بی رقیب بودند و با اختراعات و تحقیقاتی که انجام دادند مسیر پیشرفت را برای نسل آینده هموار تر کردند‌‌.